De Glimlach van een Kind | Expositie drieluik in Westfries Museum (link)

In het Westfries Museum in Hoorn is van 6 juni tot en met 5 september 2010 onder de titel De glimlach van een kind een expositiedrieluik te zien met kinderportretten uit drie verschillende eeuwen. In de zeventiende eeuw komt de kinderportretschilderkunst in West-Friesland tot grote bloei. Schilders als Jan Claesz. en Jan Albertsz. Rotius maken er hun specialisme van. Niet eerder zijn er zoveel West-Friese kinderportretten uit de Gouden Eeuw bij elkaar gebracht. In de negentiende eeuw verdringt de fotografie het geschilderde portret. Maar ondanks het nieuwe medium borduren de fotografen voort op de schilderkundige traditie, zoals op fotoportretten uit West-Friese familie-albums is te zien. Ook beeldend kunstenaar en fotografe Elizabeth Koning laat zich door de schilderkundige traditie inspireren. Haar bijzondere kinderportretten zitten vol referenties naar het verleden, maar zijn gelijkertijd volstrekt eigentijds. Opvallende overeenkomst tussen alle getoonde portretten; er is geen glimlach te zien.De Glimlach van een Kind | Expositie drieluik in Westfries Museum.

In het Westfries Museum in Hoorn is van 6 juni tot en met 5 september 2010 onder de titel De glimlach van een kind een expositiedrieluik te zien met kinderportretten uit drie verschillende eeuwen. In de zeventiende eeuw komt de kinderportretschilderkunst in West-Friesland tot grote bloei. Schilders als Jan Claesz. en Jan Albertsz. Rotius maken er hun specialisme van. Niet eerder zijn er zoveel West-Friese kinderportretten uit de Gouden Eeuw bij elkaar gebracht. In de negentiende eeuw verdringt de fotografie het geschilderde portret. Maar ondanks het nieuwe medium borduren de fotografen voort op de schilderkundige traditie, zoals op fotoportretten uit West-Friese familie-albums is te zien. Ook beeldend kunstenaar en fotografe Elizabeth Koning laat zich door de schilderkundige traditie inspireren. Haar bijzondere kinderportretten zitten vol referenties naar het verleden, maar zijn gelijkertijd volstrekt eigentijds. Opvallende overeenkomst tussen alle getoonde portretten; er is geen glimlach te zien.

Intrigerende portretten
Het derde deel van het expositiedrieluik is gewijd aan het werk van de hedendaagse fotografe Elizabeth Koning, die zich heeft toegelegd op het maken van kinderportretten. Elizabeth Koning woont jarenlang in Italië, waar ze haar liefde voor kunst en cultuur op doet. Ze werkt zowel voor als achter de schermen in de modewereld van Milaan, als model, ‘booker' bij een modellenbureau en als p.a. van de hoofdredactrice bij een modetijdschrift. Daar, in de hectische modewereld ontwikkelt ze haar gevoel voor esthetiek en een goed oog voor detail, compositie en de schoonheid van het menselijke model. Terug in Nederland, in 2005, neemt Elizabeth Koning zelf de camera op. "In de fotografie, of nog preciezer de portretfotografie, komt voor mij alles samen en vind ik het ideale medium voor de uitdrukking van mijn door de jaren heen gevormde visie op kunst en esthetiek". Geïnspireerd door fotografen als Ruud van Empel, Rieneke Dijkstra en de Duitse Loretta Lux, ontwikkelt Elizabeth Koning als autodidact al snel een heel eigen beeldtaal. Ze fotografeert volwassenen. Marc-Marie Huijbregts wordt door haar geportretteerd en op de expositie is een prachtig portret van priester Antoine Bodar te zien. Haar favoriete modellen zijn echter kinderen, "omdat die zich helemaal geven". Elizabeth Koning fotografeert ze ingetogen en sober, met veel aandacht voor detail en compositie en plaatst ze in een digitaal gecreëerde omgeving. Een lach is op haar portretten niet te vinden. "Lachen is te geposeerd. Het is bovendien toneelspelen. Ik wil de ziel, de essentie van het kind vastleggen."

De keuze voor Elizabeth Koning, van wie twintig portretten in het Westfries Museum getoond worden, is geen toevallige. Koning refereert in haar werk aan de rijke schilderkundige traditie, in zowel Holland als Italië. De ingetogenheid, het spel met het licht en de keuze van de setting en de attributen doet denken aan zeventiende eeuwse kinderportretten. Maar tegelijk zijn Koning's portretten door het gebruik van digitale technieken volstrekt eigentijds. Speciaal voor de tentoonstelling maakte zij een portret van haar vijf jarige dochter Ottavia met plooikraag, een directe verwijzing naar de zeventiende eeuwse portretten die ook op de expositie te zien zijn. De chihuahua die het meisje vasthoudt en het portret een prachtige spanning geeft, heeft geen enkele symbolische betekenis, maar dient louter ter versterking van de compositie. Het spel van de lijnen in het gevlochten haar, de plooien van de kraag en het stiksel van de jurk is mooi en subtiel. Een kleine volwassene, zoals in de zeventiende eeuwse portretten, is het meisje niet, al valt er in haar gezicht een wereld te ontdekken. Dat zorgt er mede voor dat de portretten van Elizabeth Koning blijven intrigeren.


Ad Geerdink
Directeur, Westfries Museum